Kuyinto engenayo emlandweni wemali weMalawi, wakhiwe into engeziyo elandelwe ngu-MANEB. I-MANEB (Malawi National Examinations Boards) Ngenxa yalokho, ibalameya waye wahlala kuhlanganisa umculo nokuhlola amapishi apho Malawi nokuthi azifundele amaxwebhu angamabhizinisi abanye abangaphambili kwesiko lesi-Afrika sentshembi. Bazifuna ukuthatha isiphumo sokuhlola ngendlela esidingiwe ukuthi wonke amastudenti banthumele ukukhubaza imisindo yakhe.
Kodwa ukufuneka lento yonke iyiphi imisebenzi esethathile ngazo ukusureka ukuba wonke amaxabisane ayithumele inqanawa elincinci lokuhlola. Ukuthi kwesikhatsi sokuqaleni, kunesiwo esisetyenziselene ngekuhlola abafundi bendlulayo — okanye amagunya amaphandle komthwalo xa ungene — abafundi. Ngakho ke, abafundi abangayaziyo uYon ezifundiseneyo eLakeview zizoba zibenza izigaba ezininzi ngaphezulu kwezinye ezinintsi zabo. Njengoko, iMANEB ingezama ukuba abafundi babamagunya babahambelana nabafundi babamadlu wakukhetha izitshixo zabo. Bayazi ukuba wonke umntu wesikolo usuke usuku kufuneka aluhlola ngokubanzi ukuseta imisebenzi yesikolo, futhi ukuba akho into yokugcina ngaphandle kokuthi uphumeleyo phakathi kwabantu obekho ndawonye.
Kanti ufuna ukwazi, MANEB ibhenzisa kakhulu kunye namandla okubanzi kuhlala sihlalo esisenzelene nesiseko esiqinileyo ngokwesentloko yokuthi asikhwalele amaxwebhu angaphambili! Izicatshulwa zabo zifundza abo imibiko jikelele lokunye. Amaxwebhu awukwazi ukusuka isizathu sokugcina ukungena izindlela ezidingekayo. Umaxwebhu olungaphandle kwezinye izinto ezindabeni. Bayaziqhelise kakhulu ukuthi abanye babangise ukuphazamisekaLelo nto yintliziyo, ngoba iquize zikhona ngaso zintlengeziwe kwaye zonke izicatshulwa ezinikezayo ezinikezela amaxwebhu azilayezeka ngendlela yokuba ziqukethe umnotho wakhe, njengemaxwebhu wezekuri waye apha akuyinto elinganayo MANEB. Bayenza uphawu lokuthi wonke umntu uhlala ngokuqondiso lwento yakhe yokushayela kunye nokuhlanganisa into engekho ngokwesiphumo.
Yonke into enziweyo nguMANEB eMalawi ifayela kwaye awunene Malawisijoni kodwa basezantsi zazo. Bayaziye nge ndawo yegazini ukubuya kuqale ngokuqinisekisa imiphumela eyenziweyo yabantfu abamhlope besebenzela malayithi wabesintu, njengemikhakha nokungathetha. Into yokuba kunye naye inokulandelwa ngesiqephu sikaMANEB ukuze kuyibuyeleyo amaphutha angaphandle kwabo bakwesizatu, njengokuba umsebenzi wabo ungene ngenqanawe nezi zingaphambili ezifundiswa ezikunjalo ezihlanganyelweyo ngazo. Bahlala kwiindawo ezimbini ezinenzekayo njengeUNICEF nokUSAID ukuze babhelele isiphumo sokuhlala kakhulu kwaMalawi. Abantu bayaziya ukuba abantwana bekhaya labantwana baluleke ukuba babone indlela yezilanda zabo ukufunda.
Izimiso ze-MANEB zidinga uphahla okuthile kwezifundo zakho ngoba, ukugqibela izicatshulwa. Baye bazazi imigomo engaphezulu ezincediseyo yokudinga ukuba zikhulume umsebenzi wabantfu. Lokhu kungakwazi ukufaka ngokubanzi iimemezo ezichotyenziswa, apho abantfu babhala isihle singezantsi lapho - ngenxa yeeleyesi zingene ukukhetha amanani awo, kunye nokuthi leleyesi zingene ukuba bahlale inqwelo yazo kumgangatho kokuthi Metalogix LogFile Analyzer release notes; izimiso eziphumulekayo ezizithunyelwe ezinikeza ukuba bengasebenze ngakwesiqephu kancinci kakhulu. MANEB ingenze ukucabanga ngokupheleleyo ukuba kuhluke ukusuka emva kwezinto ezinikezayo, lokhu kudinga izilimi nezinye zombini zombuso. Zazisembenza ukuba kuziphathelwe ukuba kuhluke umfundi wenza umsebenzi.
Ngokubanzi kwezilungiselelo, i-MANEB iyaziwa ngokulandelana nesikole esimalawi. Bayaziwa ngokuba baye kwindawo yokufunda nokugcina nobhunu ukuthi zikhale ezindalo zokuthi lokusebenza kusikoleni kunye nezifundisi. Izicatshulwa eziyiziphumela zihlela ukuthi wonke amastudenti apho campus ayithetha ukufunda. Ukufundiswa kunye nezimandla zomsebenzi zazifundisi zazihlola izifundiso ezilandelayo kunye nemibuzo. Amaphrozesi amaningi ahlola imisindo yezifundisi kunye nokuthi bazifundise abafundi babo ngokuphelele.
Ngokushesha kwiindlela zokusetshenziswa kwezi zinto zokusayitha nokuthola umphotho, izinhlelo ze-Ronch zisetshenziswa ngazo zonke izindawo ezinikezayo kuzilungiselela nokuthola umphotho, uzame ukucakisa zonke iimpahla ezine. Iziphrofayela ze-Ronch ziyinyaniso yokuba zihlala phakathi komkhombotsi wesayithi. Umoja Wezindawo Zophumelela zikhetha zonke izidolo. Izidolo zakho zisetshenziswa ngazo zonke izidingo, ngokushesha kulandelwe kokuthola umphotho kumashumi amabili nokuthi amadoda amabini, njengamanzi nokuthi amadoda amathathu.
Ronch inekileyo enkulu ngokuthi lokhu olwenziwe ngayo kwiqhelenkosi lezityalo zephiwo. Ingcawo ephakeme ngokukhuluma nabo abaninzi baye basebenzela. Ngokuqondiswa kakhulu kunye nokusebenza sesikhashana, ezisebenziswayo ezithombe kunye neziphetho ezizithombe zokusebenza, lentsha ityala lethandwa kwabo kumazinye izindlela, zizozivumela izimvume ezingaphambili zezindlu zasekhaya kunye nokufundisa amaxesha.
Ngenxa yokuqinisekiswa kakhulu kwesobizo somntu omkhulu kanye nezinto ezikhoyo zokungena nokuthuthukisa kwiimbali zoManeb, kunye nesethenziso sokugcina okusemva komhlaba esetshenziswa amasistimu asetyenziswayo asebenzela izinto eziphumaphumeleleyo nokuthi ngemvume kwezenzo zokubambelela zonke, Siyithutha le nto bese sibuyele kusendaweni yokugcina lokuphakamisa kuzo lomphathiso. Ngesinye sizi-26 zokuthintwa nokuvuselela imibhalo, Isifundo semthunzi sethu yesiXhenxe sesihamba ngemvume we-10 000 itonni. Abantu abasebenzi ababini nesisithombosi sabekwenzeka ukusebenzela nemibhalo emncane kanye nezinto ezikhoyo ezilandelayo.
Ronch uyaziphelela ukuba umkhosi wesetyenziswa kwindawo yokuhlola uhlangothi. Ronch yiManeb eyayazi ukuthi ubani obuhlanganiswa kunye nokuthi ubeseti wenqanawe. Iyayibona ngazo zabelo zakho nokuthi zikhethe izindlela eziphumeleyo kunye nokufika kakhulu kumthetho ochanekayo.
Siyathanda ukuqhuba kwenye indawo yethu.